مجموعه شعرای گلپایگان اثر استاد فیروز اشراقی ( گلپایگان در آئینه تاریخ ) بدان جهت حائز اهمیت است که شناخت شهری کهن همچو گلپایگان را ادیبان و دانشمندان زیادی بوده تا این دیار را کهن تر از آنچه قبلا می شناختیم ، کنکاش کنیم . جلوه ی واقعی این کهن شهر با معرفی اجمالی شاعرانی که نام ونشانی از وجودشان نبوده ، اینک در فضای مجازی ثبت گردند و آیندگان به این شهر عمیقتر به تفکر آیند .
شاعران گلپایگان : (1) – ابن ماکولا
ابونصر علی ابن هبةالله معروف به ابن ماکولا پدر ابونصر وزارت امام قائم به امرالله را داشت و بو علی وزارت جلال الدوله دیلمی را به عهده داشت . جد بزرگ این خاندان ابودُلف عِجلی بود که از ماءموران عالی رتبه ماءمون خلیفه عباسی و معتصم خلیفه دیگر عباسی در شهری که امروز در نقشه جغرافیا تطبیق نمیکند و بین همدان و اصفهان به دستور او ساخته شد و (کرج)نام گرفت از قبایل عربی بودند که به قم و سپس به گلپایگان کوچیدند و در روستای کوچک ماکوله در جنوب غربی گلپایگان ساکن شدند که حدود سالهای 419 تا 430 می شود
از ابن ماکوله عجلی گلپایگانی به زبان عربی کتاب مشهور ( الاکمال ) است که به گفته علامه دهخدا به نقل از ( الفهرست ) او شاعر و نویسنده گلپایگانی بوده است . در کتاب راهنمای دانشوران نوشته سید علی اکبر برقعی آمده است که ابن ماکولا کتاب الوزراء و الاکمال را نوشته و در آن نام های مشتبه را توضیح داده است . وفات ابن ماکولا را 486 تا 487 گفته اند
ابن ماکولا شعر نیکو گفتی و از نظم اوست در صنعت تجنیس.
واما تفرقنا تباکت قلوبنا فممسک دمع عند ذالک کساکبه
فیا نفسی الحرا البسی ثوب حسرةففوق ( فراق ) الذی تهونیه قد کساک به
ترجمه : آنگاه که از هم جدا شدیم ، قلوب ما ( به این جدایی ) گریست ، ما از فرو ریختن اشک خودداری کردیم و با این وضع اشک ریزان فرو می ریخت .
ای نفس سوزان لباس اندوه را در تن کن که این لباس اندوه فوق و افزون از آن چیزی است که توجه درونت به آن بود و ترا به آن پوشانده است .
*************************************************************
ادامه سرگذشت این شاعر گلپایگانی از منبع دیگری نگاشته شده است و ارتباطی به کتاب گلپایگان در آئینه تاریخ ندارد
به نقل از کتاب «تقویم تاریخ، فرهنگ و تمدن اسلام و ایران»
ابن ماکولا، نسب شناس و رجال شناس سده پنجم
امیر سعد الملک ابونصر علی بن هبئ الله بن علی بن جعفربن ماکولا، نسب شناس، محدث، رجال شناس، ادیب و شاعر مشهور سده پنجم هجری قمری است.
آل ماکولااز خاندان های مشهور شافعی مذهب بغداد در سده پنجم هجری قمری بودند که اصل آنان از اعراب بنی عجل بود که به ایران آمدند. نیای آل ماکولا، ادریس بن معقل و عیسی، از کارگزاران بنی امیه در اطراف اصفهان بودندکه به سبب خودداری از ارسال خراج به زندان افتادند، ولی از آنجا گریختند. عیسی با همه افراد خانواده اش به محلی که بعداً کرج نامیده شد، کوچ کرد. پسر وی، ابودلف، کرج را آباد ساخت و به حکومت نشست. این که چرا این خاندان نام ماکولاگرفته، معلوم نیست، اما این نکته در خور توجه است که هم اکنون روستایی به نام ماکوله در گلپایگان هست
نمایی از روستای ماکوله گلپایگان ( بهار89)
شاید این خاندان به آنجا منسوب شده باشند، چون برخی از نیاکان این خاندان در جرفادقان (گلپایگان) متولد شده اند. ابن ماکولادر 421 ق در عکبرا، شهری در نزدیکی بغداد، زاده شد. او پسر ابوالقاسم هبئ الله وزیر جلال الدوله حاکم بغداد و برادرزاده ابوعبدالله حسین، قاضی القضات بغداد، بود. او از دانشمندانی چون ابن بشران، عبیدالله بن عمربن شاهین، ابوطیب طبری و احمد بن محمد عقیقی علوم حدیث را فرا گرفت و سپس برای کامل کردن دانش خود به بغداد، دمشق، مصر، جزیره، خراسان و جبال سفر کرد. در این سفرها او در علم حدیث و انساب چنان مهارت پیدا کرد که جزو نوادر روزگار شد.
ابن ماکولاحافظه ای بسیار قوی داشت. مورخان او را خطیب دوم و در برخی موارد برتر از خطیب شمرده اند. محدثان بعد از وی، از جمله ابوبکر خطیب، نصر مقدسی، ابومحمد حسن بن احمد سمرقندی و محمدبن عبدالواحدبن دقاق از ابن ماکولاحدیث روایت کرده اند. ابن ماکولامدتی نیز در مناصب دولتی مشغول به کار بوده است
اين مطلب تاکنون 8122 بار مشاهده شده است.مطالب مرتبط با فیروز اشراقی (گلپایگان در آئینه تاریخ ) کُردَهْ به کوه دانشمندان گلپایگان - (3)حجةالاسلام آقامیرزا مهدی ( آقا زاده شعرای گلپایگان . (1) ابن ماکولا دانشمندان گلپایگان - (2) مرحوم حجت الاسلام
| | |