روند بشريت

1- بشريت براي چندين هزار سال با كمترين اثرگذاري بر روي كره زمين زندگي كرد.
حتي پنج قرن پيش در زمان وقوع رنسانس در اروپا? خاندان مينگ در چين و اولين حكمران مغول در هند? جهان هنوز جمعيت كمي داشت.
از آن زمان? جمعيت جهان كه بر اثر انقلاب‌هاي پيش آمده در زمين? كشاورزي? صنعت و دارو? رشد شتابزده‌اي پيدا كرده و در حدود 15 برابر شده است.

2- از شش ميليارد جمعيت امروز جهان? چندين ميليون آن در سطوح بسيار بالا?ي از استانداردها زندگي كرده و از زندگي خود لذت مي‌برند.
اما يك سوم از انسان‌ها به برق دسترسي ندارند و يك‌سوم ديگر نيز دسترسي محدودي به آن دارند.
جمعيت‌هاي زيادي نيز در فقر ملالت‌باري زندگي مي‌كنند. بيش از يك ميليارد نفر آب پاكيزه در اختيار ندارند و دو ميليارد و 400 ميليون نفر از سيستم مناسب تخليه فاضلاب محرومند.
همه روزه 40 هزار نفر ? يعني هر دقيقه 25 نفر ? بر اثر بيماريها مي‌ميرند كه به سادگي با پيشرفت اوليه اقتصادي مي‌توان از آن پيشگيري كرد.

3- طي 50 سال آينده زماني كه جمعيت جهان به 9 ميليارد نفر برسد? نيازهاي برآورده نشده امروزه بشري به شدت چند برابر خواهد شد.
براي كاهش مصيبتهاي بشر نه تنها توسعه اقتصادي ضروري است بلكه ايجاد شرايط لازم نيز براي تثبيت جمعيت جهان لازم است.
امروزه تلاش روبه‌رشد براي رفع اين نيازها در اكثر كشورهاي در حال توسعه جهان? تقاضاي بسيار زيادي براي استفاده از انرژي ايجاد كرده است.تا سال 2050 مصرف جهاني انرژي دو برابر خواهد شد.

بيوسفر(موجودات كره زمين) در خطر

4- در روي كره زمين تاثير گرم شدن ?گازهاي گلخانه‌اي? يك پديد? غيرقابل بحث است كه بدون آن جهان از يخ پوشيده خواهد شد.
براي مدت هزاران سال? عدم تغيير تراكم گازهاي گلخانه‌اي محيط زيست معقولي را ايجاد كرد كه تمدن توانست در آن رشد يابد.
در قرن بيست و يكم? فعاليت انسان موجب مي‌گردد اين گازهاي گرماگير دو برابر شوند.
اين تغيير در عصر زمين‌شناسي ناگهاني و كم‌سابقه است.

5- امروزه بيشتر انرژي كه براي توليد برق? كار كارخانه‌ها? راه‌اندازي وسايل نقليه و گرم كردن منازل مصرف مي‌شود? از سوزاندن سوخت‌هاي فسيلي ت?مين مي‌شود.
منابع فسيلي? از جمله زغال? نفت و گاز طبيعي? آنچنان به سرعت مصرف مي‌شوند كه طي قرن آينده تا اندازه گسترده‌اي از بين مي‌روند.
ضايعات تمام سوخت‌هاي فسيلي به طور مستقيم در هوا پراكنده مي‌شود. بخش اعظم اين ضايعات به شكل گازهاي گلخانه‌هاي مانند دي‌اكسيد كربن است.
در هر سال ضايعات ناشي از سوخت‌هاي فسيلي 25 ميليارد تن دي‌اكسيد كربن به جو زمين اضافه مي‌كند. اين مقدار برابر است با 70 ميليون تن در هر روز و يا 800 تن در هر ثانيه.

6- كارشناسان جهان به منظور تجزيه و تحليل ت?ثيرات ناشي از تشكيل سريع گازهاي گرماگير? از طريق هي?ت‌هاي بين دول سازمان ملل در امر تغيير آب و هوا با يكديگر همكاري مي‌كنند.
مطالعه تغييرات آب و هوا? پيچيده و تابع ت?وريهاي رقابتي است. اما دانشمندان در اين زمينه توافق دارند كه افزايش گازهاي گلخانه‌اي باعث جذب بيشتر گرماي خورشيدي توسط كره زمين مي‌شود.
بعقيده بيشتر دانشمندان علم هواشناسي? گازهاي گلخانه‌اي توليد شده بوسيله انسان موجب شده است كه گرمترين 10 سال طول تاريخ در 15 سال اخير رخ دهد.

7- كارشناسان علم هواشناسي به اتفاق آرا هشدار مي دهند كه تشكيل گازهاي گلخانه‌اي ممكن است در قرن آينده فاجعه‌آميز باشند.
افزايش سطح آب درياها? دماي شديد هوا? بروز طوفان‌هاي سهمگين? خشكسالي ويرانگر و شيوع بيماري? توليد مواد غذايي? قابليت اسكان بشر را در بسياري از مناطق از بين مي‌برد.
اين كارشناسان هشدار مي‌دهند كه تغيير شديد آب و هوا احتمالا ‌مي‌تواند موجب بي‌ثباتي سرتاسر كره زمين شود.

8- همه كشورها در تغيير آب و هوا سهيم هستند. چه از نظر علت تغيير آب و هوا و چه از نظر ت?ثير آن.
در كشورهاي آمريكاي شمالي هر شخص در هر روز 54 كيلوگرم يا 120 پوند دي‌اكسيد كربن در جو زمين پخش ميكند.
در اروپا و ژاپن سرانه انتشار اين گاز در هر روز بيش از 23 كيلوگرم يا 50 پوند است.
در كشور چين با 3/1 ميليارد نفر جمعيت كه بشدت در حال توسعه است? سطح نشر اين گازها 6 كيلوگرم يا 13 پوند بر هر نفر در روز است.

9- اگر تاريخ را يك رودخانه تصور كنيم? بشريت به بخش‌هاي خروشان و تندآب آن رسيده است.
در 50 سال آينده جمعيت جهان? بيشتر از مجموع انرژيي كه در كل تاريخ تاكنون مصرف شده است را مصرف خواهد كرد.
بشريت با آينده‌اي از تغييرات شديد چه از نظر روش توليد انرژي و چه از نظر سلامت سيار? ما روبه‌رو مي‌شود.

10- بشريت نمي‌تواند به عقب برگردد. جمعيت در حال رشد جهان به مقادير معتنابهي از انرژي نياز دارد تا:

- آب آشاميدني تهيه كند.
- انرژي كارخانه‌ها? منازل و حمل و نقل را ت?مين نمايد و
- از زيرساخت‌هاي لازم براي ت?مين تغذيه? آموزش و بهداشت حمايت كند.

برآورده كردن اين نيازها مستلزم ت?مين انرژي از تمام منابع آن است. اما ?تركيب? انرژي جهان بايد به دور از استفاده عنان گسيخته از سوخت‌هاي فسيلي? به سرعت توسعه يابد.
كاهش مصرف سوخت‌هاي فسيلي? محيط زيست و منابع غيرقابل جايگزين را براي نسل‌هاي آينده حفظ مي‌كند.

پيشگيري از تغيير فاجعه‌آميز آب و هوا

11- تثبيت تراكم گازهاي گلخانه‌اي جوي مستلزم آن است كه انتشار جهاني اين گازها تا 50 درصد كاهش يابد.
اين چالش با توجه به نياز كشورهاي فقيرتر به افزايش معيارهاي زندگي عظيم‌تر خواهد شد.
حتي اگر كشورهاي در حال توسعه از بحث ذخيره‌سازي انرژي و فناوري‌هاي انرژي پاكيزه استقبال كنند? جمعيت زياد اين كشورها به زودي بيش از جهان صنعتي حاضر? گازهاي گلخانه‌اي در فضا منتشر مي‌كنند.
در حال حاضر كشورهاي صنعتي بايد براي ?مواجه شده? با چنين انتشارات (جوي) فزاينده? و در عين حال كاستن از مجموع اين انتشارات در سطح جهان? ميزان آن را (در كشور خود) تا 75 درصد كاهش دهند.

12- جهان براي كاهش اين انتشارات و در عين حال توسعه ذخاير انرژي به طور مبرم نيازمند معرفي گسترده فناوري‌هايي در زمينه انرژي است كه ميزان انتشار گازهاي گلخانه‌اي آن كم باشد.
به احتمال زياد? شهرهاي بسيار بزرگ در آينده مي‌توانند با انتشار مستقيم كمتر گازهاي گلخانه‌اي فعاليت كنند? يعني با استفاده از نيروي برق? باتري‌هاي برقي قابل شارژ و واحدهاي سوختي كه در آنها هيدروژن توليد شده از برق به كار رفته است? اين مهم برآورده خواهدشد.
اما الكتريسيته تنها راه براي توزيع انرژي است.
مس?له مهم در اينجا? توليد منابع بسيار گسترده الكتريسيته بصورت پاكيزه مي‌باشد.

واقع‌نگري درباره انرژي پاكيزه

13- توليد الكتريسيته پاكيزه از ?منابع جديد جايگزين شونده? مانند خورشيد? باد? توده‌هاي زيستي و نيروي ناشي از حرارت مركزي زمين? نيازمند حمايت شديد است.
اما ظرفيت جمعي اين فناوري‌ها براي توليد برق در دهه‌هاي آينده محدود است.
پيش بينيهاي OECD نشان ميدهد كه حتي با 20 سال حمايت تحقيقاتي و يارانه‌اي? اين منابع جديد جايگزين شونده مي‌توانند كمتر از 3 درصد از برق جهان را ت?مين كنند.

14- كارشناسان امور محيط زيست در زمينه هشدار نسبت به اين كه تغييرات فاجعه‌بار آب و هوايي يك خطر واقعي و حتمي است? نقش ارزشمندي ايفا كرده اند.
اين مس?له نيز اهميت حياتي دارد كه آنان بايد براي يافتن راه‌حل‌هاي اين مشكل نيز به همين اندازه واقع‌گرا باشند.
ما حتي با حداكثر ذخيره‌سازي انرژي و چشم‌اندازي كه پوشيده از صفحه‌هاي گيرنده انرژي خورشيدي و نيز آسياب‌هاي بادي است? باز هم براي ت?مين بيشتر نيازهاي مربوط به انرژي خود به منابع متنابهي از آن نياز داريم كه به طور 24 ساعته برق توليد كنند.

15- نيروي هسته‌اي مانند انرژي خورشيدي? باد و آب? مي‌تواند بدون توليد دي‌اكسيد كربن يا انتشار ساير گازهاي گلخانه‌اي برق توليد كند.
تفاوت اساسي انرژي هسته‌اي در آن است كه اين انرژي تنها گزينه‌اي است كه مي‌تواند منابع گسترد? الكتريسيته پاكيزه را در مقياس جهاني توليد كند.
چنانچه بخواهيم نياز بيكران جهان را به انرژي پاكيزه ت?مين كنيم? بايد نيروي هسته‌اي و ?منابع جديد جايگزين‌شونده? را اگر چه رقيب يكديگر محسوب مي‌شوند? به عنوان شريك يكديگر در نظر بگيريم.

ضرورت استفاده از نيروي هسته‌اي

16- م?سسه بين‌المللي انرژي OECD يك نهاد بين دولي است كه تقاضاي جهاني انرژي را تجزيه و تحليل مي‌كند.
در بخش خصوصي? اين ارزيابي توسط ?شوراي جهاني انرژي? انجام مي‌شود.
هر دوي اين سازمان‌ها به اين نتيجه رسيدند كه:
جهان ما بدون گسترش سريع انرژي هسته‌اي نمي‌تواند نيازهاي روبه‌ افزايش خود را در زمينه انرژي به شكلي پاكيزه رفع كند.

انرژي هسته‌اي امروز

17- استفاده از نيروي هسته‌اي از 40 سال پيش آغاز شد و اينك اين نيرو همان اندازه از برق جهان را ت?مين مي‌كند كه 40 سال پيش به وسيله تمام منابع انرژي ت?مين مي‌شد.
حدود دوسوم از جمعيت جهان در كشورهايي زندگي مي‌كنند كه نيروگاه‌هاي هسته‌اي آنها در زمينه توليد برق و زيرساخت‌هاي صنعتي نقش مكمل را ايفا مي‌كنند.
نيمي از مردم جهان در كشورهايي زندگي مي‌كنند كه نيروگاه‌هاي انرژي هسته‌اي در آنها در حال برنامه‌ريزي و يا در دست ساخت هستند.
به اين ترتيب? توسعه سريع نيروي هسته‌اي جهان مستلزم بروز هيچ تغيير بنياديني نيست و تنها نيازمند تسريع راهبردهاي موجود است.

18- امروزه حدود 440 نيروگاه هسته‌اي در 31 كشور جهان برق توليد مي‌كنند.
بيش از 15 كشور از مجموع اين تعداد در زمينه ت?مين برق خود تا 25 درصد يا بيشتر? متكي به نيروي هسته‌اي هستند.
در اروپا و ژاپن سهم نيروي هسته‌اي در ت?مين برق بيش از 30 درصد است.در آمريكا نيروي هسته‌اي 20 درصد از برق را ت?مين مي‌كند.

19- در سرتاسر جهان? دانشمندان بيش از 50 كشور از حدود 300 راكتور تحقيقاتي استفاده مي‌كنند تا:

- درباره فناوري‌هاي هسته‌اي تحقيق كرده و
- براي تشخيص بيماري و درمان سرطان? راديوايزوتوپ توليد كنند.

همچنين در اقيانوس‌هاي جهان راكتورهاي هسته‌اي نيروي محركه بيش از 400 كشتي را بدون اينكه به خدمه آن و يا محيط زيست آسيبي برسانند? ت?مين مي‌كنند.
در دور? پس از جنگ سرد? فعاليت جديدي براي حذف مواد هسته‌اي از تسليحات و تبديل آن به سوخت نيروي هسته‌اي غيرنظامي آغاز شد.

سياست‌هاي قدرتمند هسته‌اي

20- بسياري از كشورها تعهد شديدي نسبت به نيروي هسته‌اي دارند.
در ميان اين كشورها مي‌توان از چين? هند? آمريكا? روسيه و ژاپن نام برد كه هم? آنها با هم نيمي از جمعيت جهان را در خود جاي داده‌اند.
ساير كشورها از جمله آرژانتين? برزيل? كانادا? فنلاند? كره جنوبي? آفريقاي جنوبي? اوكراين و چندين كشور ديگر حوز? مركز و شرق اروپا فعاليت مي‌كنند تا نقش نيروي هسته‌اي را در اقتصاد خود افزايش دهند.
كشورهاي در حال توسعه مهم كه نيروي هسته‌اي ندارند? مانند اندونزي? مصر و ويتنام نيز سرگرم بررسي اين گزينه هستند.

21- نيروي هسته‌اي موجب استقلال در زمينه انرژي گرديده و ت?مين آن را تضمين ميكند.
فرانسه با 60 ميليون جمعيت بيش از 75 درصد از نيروي برق خود را از نيروي هسته‌اي ت?مين مي‌كند و بزرگترين صادركننده اصلي برق است.
كشور 60 ميليوني ايتاليا نيروي هسته‌اي ندارد و بزرگترين واردكننده برق است.


واقعيات مربوط به تشعشع

22- تشعشع به طور طبيعي از طرف زمين و جو به تمام نقاط كره زمين انتشار مي‌يابد.
اين ?زمينه طبيعي? تشعشع كه از يك منطقه به منطقه ديگر متغير است? جزيي از محيط زيست است كه همه انسانها در آن پرورش داده مي شوند.
تشعشع نيز مانند بسياري پديده‌هاي ديگر مي‌تواند هم مفيد و هم مضر باشد.
مقادير زياد پرتوگيري خطرناك است.
شواهد فراواني نشان مي‌دهند كه مقادير كم پرتوگيري بي‌ضرر است.

23- تشعشع توليد شده در قلب راكتورهاي هسته‌اي شبيه به تشعشع طبيعي بوده اما شدت آن بيشتر است.
در نيروگاه‌هاي هسته‌اي حفاظ‌هاي لازم براي مهار اين تشعشع وجود دارند تا ميليونها تن از مردمي كه در نزديكي آن قرار دارند به سلامت زندگي كنند.
عموما هر فرد 90 درصد از پرتوگيري خود را از طبيعت و 10 درصد آن را از قرار گرفتن در معرض تشعشعات پزشكي دريافت مي‌نمايد.
پرتوگيري ناشي از نيروگاه هسته‌اي ناچيز است.

چرنوبيل: از شايعه تا واقعيت

24- فاجعه هسته‌اي سال 1986 در چرنوبيل اوكراين تنها حادثه ناشي از نيروي هسته‌اي بود كه تاكنون به مردم آسيب رسانده و نسبت به امنيت نيروي هسته‌اي وحشت گسترده‌اي را پراكنده كرده‌است.
اما راكتور چرنوبيل طراحي به شدت معيوب و خصوصيات امنيتي ضعيفي داشت كه نتوانست در برابر يك اشتباه انساني از خود محافظت كند.
در عوض? حادثه جزيره تري‌مايل آمريكا كه هيچ كس بر اثر آن آسيب نديد? با استفاده از سيستم‌هاي محافظتي گسترده كه اينك استاندارد صنعت جهاني شده است? مهار شد.
راكتورهايي كه كاستي‌هاي شديد چرنوبيل در آنها نيز وجود داشت? نابود و يا اصلاح شدند و ديگر چنين راكتورهايي ساخته نخواهد شد.

25- سازمان ملل با به‌كارگيري كارشناسان هسته‌اي برجسته جهان? مطالعات و تحقيقات جامعي را دربار? ت?ثيرات حادثه چرنوبيل بر سلامت افراد انجام داده است كه تعيين آمار تلفات اوليه كه 31 نفر بود? جزو آن محسوب نمي‌شود.
از يكهزار و هشتصد مورد سرطان تيرو?يد كه به اين حادثه نسبت داده شد? تقريبا? تمام آنها با موفقيت درمان شدند.
به جز اين مورد? پس از گذشت بيش از 15 سال از آن حادثه? ديگر هيچ مدرك علمي درباره افزايش بروز سرطان در مناطق دور يا نزديك چرنوبيل وجود ندارد.
بنابر ت?وري ت?ثيرات احتمالي و بلندمدت حادثه چرنوبيل پيش‌بيني مي‌شود كه 3 هزار مورد مرگ ناشي از سرطان در سال‌هاي پاياني زندگي افراد روي دهد. چنين رقمي? آنچنان ناچيز است كه از نظر آماري قابل ت?ييد نخواهد بود.

26- يافته‌هاي معتبر سازمان ملل اهميت آنچه را كه در چرنوبيل روي داد? كاهش نمي‌دهد.
اما آنها حتما? گزارش‌هاي فراوان جنجالي در اين باره را تكذيب و كمك مي‌كنند تا يك برخورد منطقي و غير اغراق آميز با اين رويداد منحصر به فرد صورت گيرد.
حوادث انفجار معادن زغال سنگ و انفجار گاز? موجب تلفات هزاران نفر در هر سال مي‌شود. جالب اينجاست كه چنين مرگ‌هايي به گونه‌اي عادي به حساب مي‌آيند كه به طور كلي از گزارش آنها صرف‌نظر مي‌شود.
به عنوان مثال? ممكن است يك حادثه معدن ساده كه موجب مرگ ده‌ها تن شده است? بدون آنكه مورد توجه قرار بگيرد? رخ دهد حتي اگر تلفات ناشي از آن در يك روز بيشتر از تلفات ناشي از نيروي هسته‌اي در كل تاريخ اين انرژي باشد.

27- مصرف بيش از حد سوخت‌هاي فسيلي باعث آلودگي هوا شده كه اين خود بزرگترين خطر براي سلامتي انسان است. براساس برآورد سازمان بهداشت جهاني (WHO)آلودگي هوا تقريبا? در هر سال موجب مرگ سه ميليون نفر مي‌شود.
دانشمندان علم پزشكي پيش‌بيني مي‌كنند كه تلفات ناشي از سوخت‌هاي فسيلي تا سال 2025 سه برابر خواهد شد.
چنين ت?ثيرات مرگباري بر سلامت انسان‌ها كه بزودي معادل با بروز 600 ?آلودگي چرنوبيل? در روز خواهد‌شد? تحريف شده‌ترين اخبار را نيز دربار? نيروي هسته‌اي درهم خواهد شكست.

سابقه درخشان نيروي هسته‌اي

28- با اين كه حادثه چرنوبيل تصوير انرژي هسته‌اي را مخدوش كرد? اما ميراث مثبت اين حادثه باعث شد تا يك سيستم امنيت هسته‌اي قويتري در سراسر جهان شكل گيرد.
در سال 1989 صنعت هسته‌اي? انجمن جهاني اپراتورهاي هسته‌اي (WANO) را براي رشد فرهنگ ايمني هسته‌اي جهاني ت?سيس كرد.
WANO از طريق سياست بخش خصوصي? شبكه فرا-ملي مبادله فني را ايجاد كرد كه تمام كشورهاي داراي نيروي هسته‌اي را دربرمي‌گيرد.
امروزه هر راكتور نيروي هسته‌اي در جهان عضوي از WANO براي بازبيني هم‌طرازي عملياتي است.

29- هدف سيستم بازبيني هم‌طراز WANO اين ست كه پيروي از معيارهاي دشوار ايمني تنظيم شده از سوي آژانس بين‌المللي انرژي اتمي (IAEA) را تضمين كند.
پيشرفت‌هاي به‌دست آمده در امور ايمني غير قابل ترديد است. در بيشتر نيروگاه‌هاي جهان ميزان وقوع ?رويداد? قابل گزارشي كه مربوط به مس?له ايمني باشد? تقريبا? صفر است.
قوانين بيمه ملي و بين‌المللي مس?وليت را به عهده كارگزاران نيروگاه هسته‌اي گذاشته است. به عنوان مثال? در آمريكا متصديان نيروگاه در يك سيستم ?مشترك? بيمه خصوصي سهيم هستند كه براي ماليات‌دهندگان حتي يك سكه هم هزينه ندارد.
امروزه نيروگاه‌هاي هسته‌اي در ارتباط با كاركنان خود و عام? مردم از سابقه ايمني درخشاني برخوردارند.

30- در حمل و نقل مواد هسته‌اي استفاده از كانتينرهاي ساخته شده با تكنولوژي بسيار بالا كه قادرند در برابر ت?ثيرات فوق العاده (هسته‌اي) مقاومت كنند? يك امر عادي در اين صنعت محسوب مي‌شود.
تاكنون بيش از 20 هزار كانتينر حاوي سوخت‌هاي مصرف شده و زباله‌هاي هسته‌اي سطح بالا به سلامت و در مسافتي به مجموع 30 ميليون كيلومتر حمل شده‌اند.
در جريان حمل و نقل اين محموله‌ها و ساير مواد راديواكتيو? هم براي استفاده در مصارف تحقيقاتي و هم مصارف دارويي و يا نيروي هسته‌اي? حتي يك مورد از پخش مضر مواد راديواكتيو وجود نداشته است.

پسمانهاي هسته‌اي: نگهداري امن در برابر پراكندگي فاجعه‌بار

31- جادوي نيروي هسته‌اي آن است كه مي‌توان تنها از يك مشت عنصر اورانيوم كه با غلظت‌هاي بسيار بالا در زير زمين يافت مي‌شود? مقدار زيادي نيرو به دست آورد.
پسمانهاي هسته‌اي نيز همين ارزش را بميزان كمتري دارند و مي‌توان آن را با اطمينان و بدون خطر با ذخيره كردن در زيرزمين به كره زمين بازگرداند.
از آنجا كه اين مقدار عظيم انرژي تنها پسمان محدودي را كه قابل كنترل نيز هست برجا مي‌گذارد? اورانيوم را هديه طبيعت براي توسعه پاكيزه اقتصادي مي‌نامند.
اما در عوض ضايعات ناشي از سوخت‌هاي فسيلي آنقدر زياد و غيرقابل كنترل است كه نمي‌توان آن را نگهداري كرد? بلكه بايد در محيط پراكنده شوند.

32- براساس سياست‌هاي كنوني? سوخت‌هاي فسيلي و نيروي هسته‌اي بر اساس اصول متفاوتي مورد استفاده قرار مي‌گيرند.
دولت‌ها كه به دليل ت?مين ?نيروي ارزان? از سوي مردم تحت فشار هستند? از محيط زيست به عنوان زباله‌داني براي ضايعات سوخت‌هاي فسيلي استفاده مي‌كنند.
در عين حال در بيشتر كشورها هزينه نيروي هسته‌اي دربردارنده سهمي است كه براي نگهداري و نابودي دايمي و بدون خطر پسمانهاي آن كنار گذاشته مي‌شود.

مديريت پسمان هسته‌اي

33- تمدن جديد مقادير معتنابهي پسمان صنعتي توليد مي‌كند كه بايد به دقت كنترل و نابود شود.
در ميان اين پسمانها? پسمانهاي هسته‌اي وجود دارند كه مقدار آنها در مقايسه با ساير زباله‌ها بسيار ناچيز و قابل كنترل است.
در عوض زباله‌هاي شيميايي:
- هزاران بار از نظر حجمي بيشتر هستند?
- مي‌توانند براي هميشه سمي باقي بمانند? و
- مس?له نابودي آنها به شدت دشوار است.
پسمانهاي هسته‌اي غيرنظامي در صورتي كه به طور م?ثر و مفيدي مورد محافظت و نگهداري قرار بگيرند? هيچ گاه براي هيچ كس و براي محيط زيست زيانبار نخواهند‌بود.

34- پسمانهاي هسته‌اي كه به شدت راديواكتيو هستند? نياز به انبار كردن طولاني و با طراحي مناسب دارند تا شدت راديواكتيويته آنها به سطوح طبيعي تنزل نمايد.
اما جداي از غير‌قابل‌حل‌بودن اين مس?له? نابودي اين پسمانها به اين دليل كه از حجم كمي برخوردارند? سرمايه‌اي نسبي براي انرژي هسته‌اي محسوب مي‌شود.
سوخت مصرف شده سالانه تمام راكتورهاي جهان را مي‌توان درون يك ساختمان دوطبقه‌اي كه در محوطه يك زمين بسكتبال ساخته شده است? جاي داد.

انبار كردن در زمين: يك راه‌حل طبيعي كه علم هم از آن حمايت مي‌كند

35- آيا در پهنه جغرافيا اماكني هست كه بتواند پسمانهاي هسته‌اي را بدون ايجاد خطر براي كره زمين در حود حفظ و قرنطينه كند?
چنانچه در اين مورد ترديد داريد? لازم است تنها به ياد بياوريد كه ميليون‌ها سال است كه تريليون تريليون ليتر از گاز طبيعي در زير زمين و در يك جاي ثابت قرار دارد.
در مقايسه با اين حجم? مقدار پسمان هسته‌اي كه نياز به انبارشدن دايمي دارند? ناچيز است. و ديگر اين كه اين پسمانها مايع و يا فرار نبوده بلكه جامد بوده و به شكل سراميك‌هاي پايدار هستند.

36- طبيعت نمونه خوبي از ?انبار كردن? پسمانهاي هسته‌اي را در اختيار ما قرار داده است. حدود دو ميليارد سال پيش در جايي كه اكنون كشور گابن در آفريقا قرار دارد? ذخاير طبيعي و غني اورانيوم موجب شد تا فعاليتهاي خودبه‌خودي از واكنش‌هاي عظيم هسته‌اي ايجاد شود.
از آن زمان? با وجود بارش هزاران سال? باران‌هاي استوايي و وجود سفره‌هاي آب زيرزميني ?پسمان? حاوي راديواكتيويته ناشي از آن ?راكتورها? تنها كمتر از ده متر جابه‌جا شده است.

37- دانشمندان هسته‌اي? زمين‌شناسان و مهندسان? طرح‌هاي مفصلي را براي انبار كردن بدون خطر و زيرزميني پسمانهاي هسته‌اي ارايه كرده اند.
يك ساز? زمين شناختي پايدار با حصارهاي بسيار مطم?ن ساخته مي‌شود. لايه‌هاي اضافي حفاظتي آن از ?حصارهاي متعدد مهندسي‌ساز? تشكيل شده است كه سراميك سوخت و كانتينرهاي بزرگ را با طول عمر زياد در خود جاي مي‌دهد.
اين مخازن زيرزميني با اين تضمين كه تشعشع زيانبار حتي بر اثر زلزله‌هاي شديد يا گذشت زمان نيز به سطح زمين نفوذ نكند? طراحي شده اند.
در صورتي كه فناوري‌هاي جديد راه‌هايي را براي استفاده مجدد از مواد يا تسريع زوال راديواكتيويته ارايه دهند? پسمانهاي هسته‌اي را نيز مي‌توان بازيافت كرد.

مراقبت‌هايي در برابر تسليحات

38- يك راكتور هسته‌اي? بالقوه يك بمب نيست و سوخت آن هم يك ماده منفجر? هسته‌اي نيست.
ماده كمياب سلاح‌هاي هسته‌اي تنها از طريق اجراي يك پروژ? نظامي بنيادين ساخته مي‌شود.
هشت كشور در جهان سلاح‌هاي پيشرفته هسته‌اي دارند. بيش از 180 دولت متعهدشده اند كه چنين سلاح‌هايي را توليد نكنند و نظارت‌هاي آژانس بين‌المللي انرژي اتمي (IAEA) كه بمنظور رديابي پروژه‌هاي تسليحاتي شكل گرفته‌است را در كشورشان پذيرفته‌اند.
تمام انواع مواد هسته‌اي نيازمند انجام مراقبت شديد هستند. اما استفاده از انرژي هسته‌اي براي توليد الكتريسيته? سهمي در ايجاد خطر سلاح‌هاي هسته‌اي و يا تكثير آنها ندارد.

امنيت نيروگاه‌هاي هسته‌اي

39- نيروگاه‌هاي هسته‌اي از نظر طراحي به شدت محكم و قوي هستند. در واقع مي‌توان آنها را در زمره محكم‌ترين سازه‌هايي كه تاكنون ساخته شده‌اند? قرار دارد.
براي مراقبت‌هاي خارجي? اين استحكامات طبيعي با كنترل‌هاي امنيتي و نيروهاي گارد تقويت شده‌اند.
بيشتر طراحي راكتورها با اين كه در برابر تمام حملات احتمالي? غيرقابل نفوذ نيست? اما مي‌تواند از انتشار مواد راديواكتيو حتي در بدترين حالت غيرمحتمل نيز جلوگيري كند.
برحسب يك واقعيت ناخوشايند? تروريست‌هايي كه بخواهند كشتار به‌راه اندازند? با اطمينان مي‌توانند براي ت?ثيرگذاري بيشتري? از اهداف مختلف ديگري استفاده نمايند.

قابليت رقابت نيروي هسته‌اي

40- در حال حاضر هزينه ساخت نيروگاه‌هاي هسته‌اي بيش از ساخت نيروگاه‌هايي است كه با سوخت زغال يا گاز كار مي‌كنند. اين تفاوت با توجه به تجرب? طولاني استفاده از نيروي هسته‌اي كه به كاهش دور? ساخت و افزايش طول عمر نيروگاه كمك مي‌كند? در حال كم شدن است.
در صورتي كه نيروگاه‌هاي هسته‌اي ساخته شوند? مي‌توانند به دليل استفاده از سوخت ارزان و كارآيي اصلاح شده? با هزين? كمتري به فعاليت خود ادامه دهند.
بنابراين نيروي هسته‌اي حتي در بازار فروش كه چندان به خواص آن اهميت نمي‌دهد? نيز به طور فزاينده‌اي قابل رقابت است.
درحاليكه از نظر انتشار گازهاي گلخانه‌اي زيانبار برچسب قيمتي براي منابع انرژي درنظر بگيريم? به سرعت درمي‌يابيم كه نيروي هسته‌اي در زمين? توليد فزايند? انرژي? آن هم در مقياس جهاني? ارزان‌ترين و البته پاكيزه‌ترين گزينه است.


آينده هسته‌اي فراگير

41- با شروع قرن بيست و يكم? انرژي هسته‌اي 16 درصد برق جهان را ت?مين مي‌كند.
با اجراي يك سياست همگاني بي‌نقص? اين درصد مي‌تواند به سرعت افزايش يابد و بدون انتشار گازهاي گلخانه‌اي و ايجاد آلودگي از موفقيت اقتصاد جهاني حمايت كند.
خوشبختانه اورانيومي كه سوخت هسته‌اي است به مقادير زياد هم در روي زمين و هم در بستر دريا يافت مي‌شود.
در دسترس بودن اورانيوم در سرتاسر جهان و با هزينه كم? عامل مهمي است كه موجب گسترش سريع نيروي هسته‌اي مي‌شود.

42- صنعت نيروي هسته‌اي سرگرم آماده كردن نسل جديدي از راكتورهاست.
طرح‌هاي ساده‌تر و مطابق استاندارد موجب تسريع صدور مجوز ساخت راكتور شده و زمان و هزينه ساخت را كاهش مي‌دهد و اين در حالي است كه حداكثر استانداردهاي حفاظت در برابر حوادث? زلزله و يا حمله تروريستي نيز در آن رعايت شده است.
راه‌اندازي راكتورهاي پيشرفته حتي هزينه كمتري داشته و پسمان كمتري نيز توليد مي‌كند.
بدعت مهم در اين زمينه تلفيق خصوصيات ?ذاتي? و ?تابع? ايمني است و منظور از آن استفاده از اصول طبيعي و فيزيكي به عنوان جايگزيني براي كنترل فعال است.

43- انرژي پاكيزه‌اي را كه از نيروي هسته‌اي ايجاد مي‌شود? مي‌تواند به جز توليد الكتريسيته پاكيزه براي تقطير آب شور در مقياس گسترده نيز به‌كار رود.
كارخانه‌هاي ?نمك‌زدايي? مي‌توانند به رفع كمبود شديد آب آشاميدني كه تا سال 2025 بيش از نيمي از مردم جهان دچار آن مي‌شوند? كمك كنند.

44- امروزه شمار خيره‌كنند? فناوري‌هاي هسته‌اي علاوه بر ت?مين انرژي پاكيزه كمك مي‌كنند تا:
- تشخيص پزشكي بهبود يابد.
- بيماري‌هاي بشري درمان شود.
- تغذيه بشر افزايش يابد.
- از سلامت حيوانات اهلي مراقبت شود.
- منابع آبي توسعه يابند.
- حيوانات خطرناك نابود شوند.
- بهره‌وري كشاورزي بهبود يابد.
- مواد غذايي ت?مين شود.
- كنترل كيفيت صنعتي تقويت شود و
- علم شناخت محيط زيست پيشرفت يابد.


نيروي هسته‌اي و توسعه پايدار

45- نيروي هسته‌اي از آن نظر يك فناوري ?توسعه پايدار? است كه:
- سوخت آن تا قرن‌ها در دسترس خواهد بود.
- سابقه بي‌خطر بودن آن برتر از ساير منابع عمده انرژي است.
- مصرف آن هيچ آلودگي واقعي ايجاد نمي‌كند.
- استفاده از آن? منابع باارزش سوخت‌هاي فسيلي را براي نسل‌هاي ديگر حفظ مي‌كند.
- هزينه‌هاي مربوط به آن قابل رقابت و همچنان در حال كاهش است.
- پسمانهاي آن را مي‌توان براي مدت زيادي بدون خطر كنترل كرد.

46- هند و چين كه به تنهايي 40 درصد از مردم جهان را در خود جاي داده‌اند? از نظر اقتصادي به سرعت در حال پيشرفت هستند.
هر كدام از كشورهاي فوق مقادير معتنابهي زغال‌سنگ و يك صنعت نيروي هسته‌اي كوچك ولي از نظر فناوري? پيچيده دارد كه رشد خود را آغاز كرده است.
در برنامه كاري جهان هيچ مس?له‌اي بالاتر از اين وجود ندارد كه چطور كشورهاي در حال توسعه فعلي و ساير كشورهاي در حال توسعه خواهند توانست نيازهاي خود را در زمينه ت?مين انرژي كه به سرعت در حال تشديد است? ت?مين كنند. آينده كره زمين در خطر است
يك بحران كه نيازمند هدايت و حل شدن است

47- در سال 1953? رييس جمهور امريكا ?دويت دي. آيزنهاور? براي مطرح كردن طرح چالش‌برانگيز و رويايي خود به نام ?اتم در خدمت صلح? در مجمع عمومي سازمان ملل حاضر شد.
منظور از مفهوم ?اتم در خدمت صلح? همانا كنترل علوم اتمي و هدايت آن به سوي رفع نيازهاي بشري در سرتاسر جهان و از طريق ?انرژي فراوان الكتريسيته? و نيز از طريق كاربرد وسيع فناوري‌هاي هسته‌اي بود.
هزاران تن از افرادي كه از كشورهاي مختلف در عرصه‌هاي علمي و ديپلماسي فعاليت داشتند? در جريان يك تلاش مشترك و انبوه شالوده بسيار قوي‌تري را براي تحقق روياي آن روز فراهم كردند.

48- امروزه نيروي هسته‌اي يك فناوري دايما? در حال پيشرفت است كه تجربه عملياتي سالانه بيش از ده هزار راكتور را در يك صنعت جهاني بالغ و روبه‌رشد به كار مي‌گيرد.
اين منبع فوق‌العاده گرانبها? مطم?ن? بي‌خطر و پايدار در دسترس است تا با استفاده بسيار گسترده از آن يك بحران بي‌سابقه انساني و زيست محيطي حل بشود.
اين كه آيا بشريت مي‌تواند بر اين بحران فايق آيد? مس?له‌اي است كه به رهبري و هدايت سياسي و در نهايت به تفاهم همگاني و راه‌حل عمومي بستگي دارد.

انجمن جهاني هسته‌اي(WNA)

49- انجمن جهاني هسته‌اي(WNA) سازمان صنعت جهاني انرژي هسته‌اي است.
منشور اخلاقي WNA:
- اصول و مقررات قانوني بين‌المللي سختي را مورد ت?كيد قرار مي‌دهد كه صنعت هسته‌اي بر اساس آن در سرتاسر جهان فعاليت مي‌كند.
- روحيه مشاركت صنعت هسته‌اي را با ساير فناوري‌هاي مربوط به انرژي پاكيزه مورد ت?ييد قرار مي‌دهد.
- اساس تلاش‌هاي WNA را براي پيشبرد يك بحث عمومي كه به جاي شايعات بر واقعيات و گزينه‌هاي واقعي و ضروري فراروي بشريت? مبتني است تشكيل مي‌دهد.

فرستنده :جابر اعظمي دانشجوي كارشناسي منابع طبيعي _محيط زيست
دانشگاه علوم وفنون دريايي خرمشهر