دکتر علیرضا شاهپری
این نوشتار و سفرنامه را تقدیم می کنم به همه آنانی که دلشان برای توسعه ایران میتپد و تقدیم به همه مسئولین و شهروندان شهرم و سایت آخاله که به طور مستمر از آن بازدید می کنم. زیر باران بیا قدم بزنیم حرف نشنیده ای به هم بزنیم نوبگوییم و نو بیندیشیم عادت کهنه را به هم بزنیم و ز باران کمی بیاموزیم که بباریم و حرف کم بزنیم کم بباریم اگر، ولی همه جا عالمی را به چهره نم بزنیم سخن از عشق خود به خود زیباست سخن های عاشقانه ای به هم بزنیم
به منظور تبادل اطلاعات و بررسی تجارب برتر کشور ژاپن و بهرهگیری از آن، در تاریخ 2 /12 /1392 الی 11/12/1392با حضور 10 نفر از مدیران ارشد کشورمان، با دعوت آژانس همکاریهای بین الملل ژاپن و با همکاری وزارت امور داخله و سازمان ملی نیروی انسانی ژاپن نشست هایی در آن کشور برگزار گردید. حقیر در سفر قبل در سال 2011 نیز به نمایندگی از طرف جمهوری اسلامی ایران چند ماهی را به اتفاق صاحبنظران و مدیران ارشد سایر کشورها در ژاپن بودم تا با بهرهمندی از این نشست ها و مذاکرات و تجارب ژاپن و سایر کشورهای حاضر، در حوزههای تخصصی نظیر تشکیلات کلان دولت، مدیریت، استخدام، آموزش و دولت الکترونیک از این تجارب در برنامه های استراتژیک کشور بهره بگیریم.علاوه بر این آداب و فرهنگ و مشاهدات خارج از این نشست ها نیز در خور توجه بود که بر خود فرض دانستم مشاهدات خارج از این نشست ها را به شهروندان عزیزم تقدیم کنم.
برگ سبزی است تحفه درویش چه کند بینوا ندارد بیش
ساعت 21:25دقیقه مورخ 2/12/1392 از فرودگاه امام خمینی(ره) تهران به دبی و پس از حدود سه ساعت از فرودگاه دبی به اساکای ژاپن که بیش از 10 ساعت پرواز است راهی می شویم. در فرودگاه اساکا نیز حدود دو ساعتی هستیم تا به توکیو راهی شویم. غروب است که در فرودگاه توکیو هستیم. سفیر محترم ایران جناب آقای دکتر نظر آهاری و همکارانشان به استقبال آمده اند.
از راست به چپ:جانشین معاون توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییس جمهور- سفیر ایران در ژاپن و حقیر
1- موقعیت جغرافیایی و جمعیت ژاپن ژاپن کشوری جزیره ای است که در امتداد شمال شرقی ساحل قاره آسیا واقع شده و مرکب از 4 جزیره اصلی بنام های هکایدو ، هنشو ، شیکـوکــو ، کیـوشــو و6848 جزیره کوچک ( مجموعاً 6852جزیره ) می باشد و کلاً 378000 کیلومتر مربع وسعت دارد . کل خاک ژاپن معادل 3/0 درصد مساحت خاکی کره زمین می باشد و73% از مساحت این کشور را کوهساران جنگلی تشکیل داده اند . بلندترین قله کوهستانی ژاپن فوجی نام داردکه ارتفاع آن 3776 متر است . میـزان نـزول بـاران در ژاپن بطور متوسط سالیانه 1700 الی 1800 میلیمتر می باشد. جمعیت ژاپن بیش از 127میلیون نفر می باشد.ژاپن تقریباً بهعنوان شرقیترین نقطه کره زمین حدود پنجساعت و نیم از ایران جلوتر است، ژاپن را سرزمین آفتاب یاسرزمین تابان نامیدهاند چرا که آنها عقیده دارند خورشید ابتدا در ژاپن طلوع می کند و بعد در کشورهای دیگر.
2- آموزش و پرورش: آموزش و پرورش از ارکان موفقیت ژاپن است.در ژاپن معلمان از حقوق بالایی برخوردارند و البته انتخاب و استخدام آنها نیز سخت می باشد. در سفر قبلی ام در سال 2011 یک روز بازدیدی از یکی از مدارس ژاپن داشتیم. وارد مدرسه که شدیم تعدادی از مدیران و معلمان مدرسه منتظر ما بودند چند نفر از معلمان مدرسه خودشان را معرفی می کنند یک نفر در بین آنها مشخص است که ژاپنی نیست برایم سوال می شود که ایشان در مدرسه ژاپنی چه می کند؟ در جواب سوال من، میگویند ایشان اهل فیلیپین است اینجا زبان انگلیسی درس می دهد. متوجه می شویم برای آنکه بچه ها دقیقا تلفظ انگلیسی را یاد بگیرند از کسی استفاده می کنند که زبان اصلی و مادری اش انگلیسی است. بعضی از بچه ها را در سالن ورزشی مدرسه جمع کرده اند تعدادشان حدودا 50 نفری است هر چند تای آنها اسم و فامیل ما را به همراه پرچم کشورمان بر روی یک کاغذ کشیده اند. با بچه های پر جنب و جوش ژاپنی کمی بازی می کنیم بازی هایی کاملا محلی و بومی. مشابه بازی هایی که ما در بچه گیمان داشتیم(هفت سنگ و الک دولک و ...) و امروز دیگر از آنها تقریبا خبری نیست. نکته جالبی که دیدم در دیوار و روی پله ها کلمات انگلیسی نوشته شده بود تا بچه ها با هر بار گذشتن از آنجا کلمات را یاد بگیرند واین کلمات هر هفته تغییر می کردند. ذکر این نکته هم جالب است که بدانید به دلیل کمبود خشکی و زمین در ژاپن اغلب فضا های اداری فشرده و متراکم است اما با عنایت به اهمیت آموزش و پرورش در ژاپن، در فضاهای اموزشی از آن تراکم و فشردگی خبری نیست.
3- جانشین پروری به جرات می توانم بگویم در تمامی نشست هایی که در دانشگاه، نخست وزیری،وزارت داخله (وزارت کشور)، دانشگاه و ... برگزار شد افرادی که مطالبی را توضیح می دادند یا سمیناری را ارایه می کردند یک نفر دیگر در کنارشان بود که در آینده شخص جایگزین به جای نفر اصلی بود. جانشین پروری در ژاپن یک اصل است. یکی از دوستانم می گفت در ژاپن در دفتر مدیر مدرسه که وارد می شوی عکس تمام مدیران قبلی مدرسه تا امروز و عکس مدیر فعلی و مدیر بعدی مدرسه نصب شده است.
4- چرخه PDCA در همه کتاب هایی که در ژاپن تدریس می شود و در عمل و رفتار ژاپنی ها این چرخه کاربرد دارد و شاید اصلا رمز موفقیت ژاپن را بتوان در عملیاتی کردن همین چرخه خلاصه کرد.
به طور خیلی خلاصه برنامه ای(p) به منظور بهبود،اجرا(D) می شود این اجرا ارزیابی (C) می شود و سپس وقایع آن ثبت و باید فهمید که آیا این چرخه به چه نحوی مجددا تکرار شود. راحت تر بگوییم در ژاپن هیچ تجربه ای دور ریخته نمی شود همه چیز در حال بهبود است دوباره سازی و دوباره کاری معنا ندارد.
5- وضعیت شهرها: پلیس در سطح شهرها و چهارراهها دیده نمی شود همه مردم از عابر پیاده و رانندگان به قانون احترام می گذارند. در بزرگراهها و اتوبان هایی که عوارض اخذ می شود کاملا الکترونیکی و به محض رسیدن ماشین عوارض کسر و مانع برداشته شده و ماشین عبور می کند. نه آشغال در سطح شهر دیده می شود و نه سطل آشغالی وجود دارد! در توکیو هر روز یک نوع آشغال جمع میشود، فرضا یک روز بطری ها ی پلاستیکی و مواد پلاستیکی، یک روز کاغذ و ... و بنابراین مردم کاملا تفکیک زباله از مبدا را خود انجام می دهند. در فصل زمستان هم درختانی در شهر توکیو دیده می شوند که برگ آنها همچنان سبز است.
6- مدیریت واحد شهری در ژاپن، شهرداری ها تمامی وظایف مرتبط با شهر و شهروندان را برعهدهدارند. خدمات شهروندی از قبیل بیمه شهروندان،ثبت تولد، بهزیستی، بیمه اجتماعی، مالیات، امور فاضلاب و غیره در شهرداری به مردم ارائه می شود.
7- نظم و انضباط و وجدان کاری نظم و انضباط و وجدان کاری ژاپنی ها زبانزد همه دنیاست. در سفر قبلی در سال 2011 مقرر شد در روز اول ساعت 13:30دقیقه جلسه افتتاحیه برگزار شود ما ساعت 13:26 نزدیک درب ورودی سالن مراسم بودیم خانمی ژاپنی سراسیمه به سمت ما آمد که شما دیر آمدید تعجب کردم و ساعتم را نشان دادم گفت در ژاپن هر ساعتی که اعلان می شود ساعت شروع مراسم است و همه 5 دقیقه قبل از آن حضور دارند.
قطارهای ژاپنی معروف به شین کانسن با سرعت حدود 350 کیلومتر بر ساعت حرکت می کنند! به محض توقف در ایستگاه مبدا یا مقصد کارگران در عرض 7 دقیقه واگن های قطار را تمیز می کنند.
ساعت نزدیک10 صبح مورخ 11/12/1392 است و ما پس از سه پرواز توکیو-اوساکا- دبی – ایران در فرودگاه امام خمینی(ره) هستیم و امید داریم در مسیر سازنده همدلی و همراهی، برای سرافرازی و تعالی ایران عزیز برگی ماندگار از کتاب خدمت صادقانه را رقم بزنیم. باید که ایران را آبادان کنیم خانه را آماده ی جانان کنیم طفل نرجس خواهد آمد گوش دار لشکری می خواهد اما هوشیار لشکری با معرفت آمیخته لشکری با دانش و فرهیخته.
|