بخش دوم:
تعدادی گیاهان دارویی مورد بجث  در فصول بهار وتابستان رویش و در دسترس هستند و حداقل چهارگیاه بومی شهر عزیزمان گلپایگان  می  باشند. در مقالات بعدی کاربرد گیاهان دارویی تجربه شده در پیشگیری و درمان اعتیاد و دیابت  (2 معضل مهم جهانی ) مورد  بحث قرار خواهند گرفت

 (1بادام ( Amygdalus communis.var.dulis)

از دانه های آجیلی معروف که در مقایسه با بادام هندی و بادام زمینی دارای ارزش تغذیه ای و درمانی بالاتری می باشد. مغز بادام از جمله خوراکی های آرامش بخش و ضد مشکلات عصبی بوده و کمک بسیار زیادی به کاهش استرس می کند. این گیاه حاوی ویتامین ب 2، ویتامین ای، روی و منیزیم است که به تولید سروتونین که تعدیل کننده اعصاب و از بین برنده استرس است کمک می کند. عنصر روی هم تا حدی با بعضی اثرات منفی استرس مقابله می کند. ویتامین ای هم جزء آنتی اکسیدان هایی است که رادیکال های آزادی را که منجر به استرس و بیماری های قلبی می شود و از بین می برد. هر چند نباید زیاد
 از بادام استفاده کنید چون چربی بالایی دارد و با این که از نوع چربی غیر اشباع و سالم است باز ممکن است به اضافه وزن منجر شود. استفاده خوراکی از بادام شکل ممنوع می باشد وباید تنها از بادام شیرین استفاده کنید.

 (2  رزماری )اکلیل کوهیRosmariunus officinali)   ()

گیاهی همیشه سبز و بوته ای، برگ ها متقابل کشیده، نخی و بسیار معطر، پرورش رزماری در بیشتر نقاط کشور متداول است. اندام دارویی رزماری برگ ها و سرشاخه های گل دار بوده که محرک جریان خون، ضدافسردگی، ضداسپاسم و نشاط آور می باشد. رزماری یک تقویت کننده حافظه قدرتمند محسوب می شود. این گیاه عملکرد سیستم قلبی و عروقی، و نیز گردش خون محیطی را بهبود می بخشد.
 

(3 آویشن باغی (thymus vulgaris)

گیاهی است چندساله و معطر، دارای ساقه چهارگوش با جلای بنفش رنگ، برگ های نیزه ای کوچک
و گل های کوچک به رنگ های سفید، صورتی یا ارغوانی، اندام دارویی آن سرشاخه گل دار است.
گونه های مختلف این گیاه در بیش تر مناطق کشور یافته می شود و دارای اثرات شادی آور و برطرف کننده افسردگی می باشد. مصرف آن در بارداری و در افراد با فشار خون بالا ممنوع است.
 

(4نارنج ( citrus aurantium)

درختی گرمسیری از خانواده مرکبات که شکوفه و میوه آن دارای ارزش دارویی است. شکوفه نارنج
)بهار نارنج( آرام بخش و جهت برطرف کردن مشکلات گوارشی با منشا عصبی بسیار مناسب است.

   (5دارچین( Cinnamomum zeylanicu)

درختی همیشه سبز که بومی کشورهای گرمسیری است و در ایران وجود ندارد. اما همه ساله مقدار زیادی پوست درخت دارچین از این کشورها وارد کشور ایران می شود. پوست درخت دارچین: اثر آرام بخش و شاد کننده دارد و در حقیقت می توان گفت دارچین آرام بخش خوش طعم، کم عارضه ودر دسترس گیاهی است و بی دلیل نیست که در گذشته سلمانی ها به مشتری های خود چای دارچین می دادند.

(6 ریحان ( Ocimum basilicum )

از سبزیجات معروف و پرمصرف که در اکثر نقاط کشور یافته می شود و برگ ها و سرشاخه های آن
است که آرام بخش، معالج سردردهای میگرنی و عصبی، ضد افسردگی و افزایش دهنده حافظه می باشد.

  (7  گل محمدی( Rosa damascene)

گیاهی بسیار معطر است که در سرتا سر دنیا به دلیل زیبایی بی نظیرش به عنوان گل تزیینی کاشته می شود و در ایران برای تهیه گلاب و اسانس به کار می رود. پژوهشگران متعددی در تحقیقات خود اثرات ضددرد و ضد التهابی عصاره گل محمدی را اثبات کرده اند. این گیاه تحمل درد را به میزان بالایی افزایش می دهد. همچنین این گیاه اثر ضد التهابی قابل توجهی )در حد دیکلوفناک( نشان داده است. از دیگر آثار مهم این گیاه می توان به ضد افسردگی، خواب آور ملایم، ضددرد و شادی آور آن اشاره کرد.
  

 (8زنجفیل ( Zingiber officinale)

گیاهی چند ساله و دارای ساقه زیرزمینی غده ای، این گیاه از کشورهای گرمسیری وارد می شود و اندام دارویی آن غده های زیرزمینی است که ضدحالت تهوع و دردهای میگرنی، شادی آور وبرطرف کننده خستگی می باشد. مصرف در بارداری باید با احتیاط و در مقادیر کم صورت گیرد.

(9 نعناع ( menthaspp)

گونه های مختلفی از این گیاه کاشته می شوند که M.Piperiata و Mentha viridis از گونه های رایج درمانی نعناع است. گیاهی است علفی و دارای ظاهری شبیه که غالبا در باغ ها و اطراف آن می روید. برگ های پهن و به رنگ سبز تیره در هر دو سطح پهنک دارد که عموما عاری از تار یادارای تعداد بسیار کمی از آن است. از مشخصات آن که باعث تشخیص گیاه از گونه M.Piperataمی شود. ان است که اولا برگ هایش، دمبرگ ندارند و ثانیا سنبله های گل آذین آن ، دارای ظاهری باریک تر ولی درازتر از گونه مذکورند به طوری که در همان نظر اول می توان پی به وجود این اختلاف برد. این گیاه در اکثر مناطق ایران کاشته
 می شود. اندام دارویی نعناع قسمت های هوایی گیاه شامل برگ و سرشاخه های گل دار به صورت تازه و برگ خشک شده است که بیشتر در مشکلات گوارشی به کار می رود. ولی دارای اثرات شادی بخش و ضد اضطراب نیز می باشد.
 

(10پامچال ( primula veris)

گیاهی علفی و چندساله که در اوایل بهار خوشه ای از گل زرد یا نارجی در نوک شاخه بدون برگ می روید. این گیاه در اکثر مناطق کشور موجود بوده و اندام دارویی آن گیاهیل و ریشه است. ریشه پامچال بیشتر در درمان ناراحتی های تنفسی به کار می رود و کاربرد خاصی در بیماری های اعصاب ندارد. گل پامچال آرام بخش، خواب آور، ضد اسپاسم و ضدر درد می اشد. در دروان بارداری در مقادیر محدود مورد استفاده قرار گیرد. افرادی که از داروهای رقیق کننده خون استفاده می کنند از مصرف فرآورده های پامچال اجتناب کنند.

(11  کرفس ( Apium graveolens)

این گیاه به ارتفاع 27 تا 07 سانتی متر است وساقه ای منشعب دارد وگیاهی است که در اکثر مناطق کشور می روید و جهت تقویت اعصاب نقش مهمی دارد. ویتامین ب 0 و اسید پانتوتنیک موجود در آن به همراه منیزیوم و کلسیم اثر مثبتی در تقویت اعصاب داشته و دارای اثرات شگرف در آرامش روانی است.

12)  رازک ( ککی مور، جنجلHumulus lupulu)

گیاهی علفی و چند ساله، به طول 2 تا 57 متر، دارای برگ های پهن و قلبی شکل و گل های ماده مخروطی شکل. این گیاه یبشتر در شمال کشور می روید و گل های ماده آن دارای ارزش دارویی است. این گیاه آرام بخش، خواب آور ملایم ) با افزایش سرعت به خواب رفتن و کیفیت خواب( ، مسکن سردردهای عصبی و درد مفاصل، ضد التهاب، ضداسپاسم، ضد تنش عصبی و ضد اضطراب می باشد. مصرف در بارداری و در افراد مبتلا به افسردگی ممنوع می باشد. این گیاه به خاطر وجود برخی از ترکیبات قادر به ایجاد خارش پوست و هم چنین آلرژی و حساسیت تنفسی در افراد حساس می باشد. عوارضی نظیر جلدی و درماتیت شدید،
 تهوع، سرگیجه، تب، تعریق زیاد و برخی از مشلات تنفسی یا قلبی در صورت مصرف زیاد رازک بروز می کند. بسیاری از این آثار درکارگران جمع کننده محصول رازک دیده می شود. همچنین به خاطر آثار ضد اسپاسم رازک برروی رحم و نیز اثار شبه استروژنی آن، بهتر است که این گیاه در کودکان، دوره های بارداری و شیردهی زنان و زنان مبتلا به سرطان پستان مصرف نشودزک توصیه نمی شود