تاریخ شفاهی یک روش تحقیق برای جمع آوری و نگهداری اطلاعات از حافظه افرادِ سهیم در رخدادهای گذشته و یا شاهدان عینی آن ها در هر طبقه اجتماعی و سندی از جنس صوت و تصویر است که به عنوان یک منبع دست اول تاریخی به شمار می رود. این رویکرد، درجستجوی اطلاعات مستند و در پی ثبت هرگونه تجربه انسانی است که به مرور زمان و در پی بروز تغییرات سیاسی و اجتماعی و فرهنگی، در خطر نابودی قرار دارد. تاریخ شفاهی مورخ را به صحنه رخدادهای واقعی گذشته وارد می‌کند و این امکان را به او می‌بخشد تا با یاری گرفتن از حافظه و از منظری نو، تاریخ را بازآفرینی کند. هر چند که این آفرینش دوباره، جامع و کامل نباشد.

دکتر ابراهیم جعفری

تاریخ شفاهی آموزش و پرورش گلپایگان
          به روایت استاد علی اکبر جعفری

 با این که چند دهه از شروع کاربرد تاریخ شفاهی در عرصه های مختلف می گذرد، اما اخیراً این روش بیش از پیش در میان اندیشمندان مورد استقبال قرار گرفته است.

 تاریخ شفاهی (Oral History) یکی از شیوه‌های پژوهشی است که به شرح و شناسایی وقایع، رویدادها و حوادث تاریخی بر اساس دیده‌ها، شنیده‌ها و عملکرد شاهدان، ناظران و فعالان آن ماجراها می‌پردازد. به باور پل تامسون  ( Thomson ) از پیشگامان این رشته
   " تاریخ شفاهی صدای گذشته است "
   
بنابراین می توان گفت تاریخ شفاهی یک روش تحقیق برای جمع آوری و نگهداری اطلاعات از حافظه افرادِ سهیم در رخدادهای گذشته و یا شاهدان عینی آن ها در هر طبقه اجتماعی و سندی از جنس صوت و تصویر است که به عنوان یک منبع دست اول تاریخی به شمار می رود. این رویکرد، درجستجوی اطلاعات مستند و در پی ثبت هرگونه تجربه انسانی است که به مرور زمان و در پی بروز تغییرات سیاسی و اجتماعی و فرهنگی، در خطر نابودی قرار دارد.  تاریخ شفاهی مورخ را به صحنه رخدادهای واقعی گذشته وارد می‌کند و این امکان را به او می‌بخشد تا با یاری گرفتن از حافظه و از منظری نو، تاریخ را بازآفرینی کند. هر چند که این آفرینش دوباره، جامع و کامل نباشد.

  تاریخ شفاهی نه تنها بازسازی رخدادی خاص؛ بلکه بازسازی احساس ها و هیجان های پیرامون واقعه یا جریان اجتماعی است که در هیچ سند رسمی اثری از آن ها یافت نمی شود.
از سوی دیگر زمینه بسیار مستعدی است که در یک فرآیند آموزش عمومی، به اقشار مختلف مردم آگاهی می دهد تا بتوانند در یافتن گذشته خود مشارکت داشته و آن را به صحنه تاریخ بیاورند.

 پس از جنگ جهانی دوم و اختراع ضبط صوت، جهشی در تاریخ شفاهی شکل گرفت و به عنوان یک منبع تاریخی اولین بار سال 1948 در دانشگاه کلمبیا به عنوان گرایشی در جهت جمع آوری اطلاعات به کار گرفته شد. سال 1966 که انجمن تاریخ شفاهی شکل گرفت، سایر دانشگاه ها و نهادهای علمی نیز به صورت رسمی آن را در چارچوب مطالعات خود قرار دادند.

 بر همین اساس استاد علی اکبر جعفری طی  ماه های گذشته #تجربه_زیسته و #درک_شهودی خود را از دوره قبل از دبستان تا دبیرستان و دانشگاه و پس از آن به عنوان دانش آموز، دانشجو و معلم ریاضی با نگاهی زیباشناسانه با عنوان:
" #عطر_خاطره_ها_در_گذر_زمان " در 41 بخش در قالب فایل های صوتی،تصویری که با دشواری های زیاد همراه بود، تهیه و تنظیم نموده و در صفحه اینستاگرامی خود انتشار دادند. خوشبختانه این اقدام ارزنده با استقبال گرم علاقه مندان؛ به ویژه دانش آموزان ایشان از دوران اولیه معلمی تا کنون که 58 سال را شامل می گردد، مواجه گردید که بازخوردهای متعدد از سوی آنان گواهی روشن بر این حقیقت است.

  مفاهیم کانونی و دال های مرکزی سخنان ایشان  به صورت ایجاز به شرح زیر می باشند:

???? اعتقاد راسخ و عمیق به رشد و پیشرفت جامعه با توسعه انسانی و فرهنگی از طریق آموزش و پرورش
???? ارج گذاری به همه خادمان آموزش و فرهنگ در سطح های کلان و خرد در کل کشور و گلپایگان با ذکر نام؛ اعم از افرادی که دعوت حق را لبیک گفته اند تا آنان که در قید حیات اند.
????شیوه های تاثیرگذاری بر دانش آموزان و نیز تاثیر پذیری از معلمان و حتی دانش آموزان در طول ده ها سال تجربه آموزشی
????برشماری نکته های اثرگذار و زندگی ساز در هر برنامه که عمدتاً از تعامل ها و تجربه ها سرچشمه گرفته اند.
????ترویج منش و اخلاق علمی در راستای حق شناسی و احترام به همکاران
???? مسئولیت پذیری در جهت احیاء ظرفیت های آموزشی و شکوفا ساختن استعدادها
????نهادینه ساختن پارادایم " جهانی اندیشیدن و
بومی عمل کردن "
  
بدون تردید این مجموعه گفتارها را می توان
 " تاریخ شفاهی آموزش و پرورش گلپایگان " قلمداد کرد که از دل و قلب گوینده برخاسته و میراثی گرانقدر برای کسانی است که قصد دارند با  #دانایی_محوری  در توسعه پایدار ایران عزیز سهیم باشند. ضمن تشکر از کانال تلگرامی
" گلپایگان 4 " در بازنشر این برنامه، امید است بخش های 41 گانه" عطر خاطره ها در گذر زمان " در آینده نزدیک از سایت های میزبان ویدئو منتشر گردد.

 جا دارد سایر کنشگران در سپهر آموزشی زادگاه مان؛ به ویژه مدیران و معلمان اعم از بازنشستگان و غیر بازنشستگان با اقتباس از این الگو از طریق مستند سازی دستاوردها و فراز و فرودهای خود در کلاس و مدرسه، اداره آموزش و پرورش گلپایگان را در تهیه  #روایت_فرزانگی  یاری دهند.

              خدایا چنان کن سرانجام کار
             تو خشنود باشی و ما رستگار