آخرین به روز آوری سایت چهارشنبه ۸ فروردین ماه ۱۴۰۳

فرخنده میلاد کریم اهل بیت حضرت امام حسن مجتبی (ع) مبارک



آخاله در قبال تبلیغات هیچ مسئولیتی ندارد...



دارو درمانی دربیماری های التهابی آرتریت روماتویید و نقرس


پوشاک (برند)


نمادی شایسته در آیینه فرهنگ گلپایگان - دکتر ابراهیم جعفری


یادی از گلپایگان - استاد سعیدی


مهندس علیقلی بیانی ، فرزانه‌ای از جنس آب - استاد علی اکبر جعفری

در آغاز مسول ساختن سد اختخوان مهندس طالقانی بود ولی به علت ساختن سد کرج استعفا داد و مهندس علیقلی بیانی که رشته تحصیلی اش مرتبط با سدسازی و لوله کشی شهرها بود به اختخوان رفت و دوسال و نیم آن جا ماند و کار سد را به سرانجام رساند.


" سمنو " به یاد "بی بی" ..... توحیدنیکنامی

ننه جون من سمنو می‌خواهم یار شیرین دهنو می‌خواهم
عاشقم من به لقای سمنو سر و جانم به فدای سمنو
سمنو خوب تر از جان من است سمنو شیره‌ی دندان من است
من که در مطبخِ تو آشپزم سمنو را به جه شکلی بپزم؟
ننه جون ارث به اولاد بده سمنو را تو به من یاد بده


ویدئوی مناره سلجوقی گلپایگان

مناره سلجوقی گلپایگان که از آن به عنوان بلندترین مناره آجری نام می برند ، گویی امتداد پیشینه کهن این خطه را برابر دیدگان هر هنر دوستی آشکار می کند این بنا که به عنوان بلندترین مناره آجری سلجوقی قرن پنجم هجری قمری ایران از آن یاد شده با قدمتی حدود 900 سال همچنان در برابر عوامل طبیعی زلزله، باد، باران، سرما و گرما سرفراز برجای مانده است.










اصطلاحات آب و هوایی گلپایگان


در منطقه‌ی گلپایگان همانند بسیاری از نقاط وسیع ایران‌زمین که اقتصاد کشاورزی و دامداری اساس زندگی مردم را تشکیل می‌دهد ارتباط بسیار نزدیکی با آب و هوا و تغییرات جوی دارد.سرمای سخت در مهر و امکان سرما زدگی وجود دارد. در بهار هم تا دهم اردی‌بهشت امکان یخ‌ بندان هست که به آن سرمای چهلم عید می‌گویند.

در منطقه‌ی گلپایگان همانند بسیاری از نقاط وسیع ایران‌زمین که اقتصاد کشاورزی و دامداری اساس زندگی مردم را تشکیل می‌دهد ارتباط بسیار نزدیکی با آب و هوا و تغییرات جوی دارد. در نتیجه، در باورها و اعتقادات آنها مطالبی رسوخ یافته و جای گرفته است که به علت تجربه‌ی طولانی و شاید قرنها که عملاً آنها را آزموده‌اند، سخت بدانها معتقد شده‌اند و گاهی حکم قانون لایتغیر را پیدا نموده است و مردم پای‌بند آنها گردیده‌اند، گرچه بخشی از آنها ناشی از جریان‌های فکری و یا عدم آگاهی به علت‌العلل و ریشه پدیده‌ها دارد و جهل و بی‌سوادی عامّه مردم نیز کمک به قبول این باور نموده‌ است. این مطلب در نقاط جهان عمومیت دارد و خاصّ ایران و ویژه‌ی گلپایگان هم نیست. به هر صورت چون زندگی و گذران و اقتصاد و کشاورزی مردم با آب و هوا و تغییرات جوی بستگی دارد، اصطلاحات چندی رواج یافته که از نظر مطالعه‌ی فرهنگ عامه‌ دارای اهمیت است و برای نمونه بعضی را می‌آوریم:
- سرمای سخت در مهرماه و امکان سرمازدگی وجود دارد. در بهار هم تا دهم اردی‌بهشت امکان یخ‌بندان هست که به آن سرمای چهلم عید می‌گویند.
- در آذرماه که سرما شدید می‌شود، اگر برف ببارد می‌گویند قوس‌گیر شده و اگر یخ‌بندان سخت باشد می‌گویند قِرقِشوم ماسیده است.
- در روزگار گذشته اگر برف نمی‌بارید و یا به تأخیر می‌افتاد شخصی را با آذوقه و لباس گرم و کافی و مناسب آماده کرده به ارتفاعات برف‌گیر می‌فرستادند و نام او را
«کُردَه» یا «کُردَه‌علی» (KORDA) می‌گفتند و عمل مهاجرت او را به کوه «کُرده به کوه» می‌نامیدند و اغلب هم دیده می‌شد که بعد از رفتن کرده به کوه، باریدن برف شروع می‌شد و بر اعتقادات مردم صحّه می‌گذاشت. این باور همانند دعای باران و به مصلی رفتن برای باران، همه‌گیر بوده است و تشریفات چنین بوده که کرده خوانساری‌ها روز 25 دی‌ماه به کوه می‌رفته و پنجم بهمن از کوه بر می‌گشته، سپس کرده گلپایگانی‌ها روز پنجم بهمن (35 زمستان) به کوه می‌رفته و 15 بهمن (45 زمستان) از کوه پایین می‌آمده است.
معروف است هنگامی‌ که کرده گلپایگانی‌ها به کوه می‌رود در بین راه به کرده خوانساری‌ها می‌رسد و در ضمن سلام و احوال‌پرسی طبق عادات و اخلاق رایج منطقه، کرده خوانساری‌ها به همتای گلپایگانی‌اش طعنه و زخم زبان می‌زند و می‌گوید: «ببینم چکار می‌کنی» (یعنی از لحاظ ریزش برف و شروع سرما) و وی جواب می‌گوید: «تو که پشتت به من بودی کاری نکردی، من که پشتم به بهار است (1)».
در مدت کرده به کوه یعنی از 25 دی‌ماه تا 15 بهمن هرگونه عامل آب و هوایی را به نحوی منتسب به کرده به کوه می‌کنند. اگر برف ببارد، می‌گویند: «کرده ما بار کوله‌اش را زمین گذاشت» و اگر باران و بوران و کُلَک همراه با سرما باشد می‌گویند: «کُرده فوت کرده» برف همراه با باران را به زبان محلی «برف‌ِلی» می‌گویند و «کف‌گلیز» (یعنی آب و کف دهان) کرده هم به آن می‌گویند.
اولین برف را «برف‌غلاغ» گویند چون کلاغ‌ها با باریدن نخستین برف با صدا و فریاد، شادمانی می‌کنند.
روز پنجم بهمن (سی و پنجم زمستان) که کرده خوانساری‌ها از کوه پایین می‌آید می‌گویند «نفس دزده زَده» و وقتی کرده گلپایگانی‌ها در روز پانزدهم بهمن از کوه پایین می‌آید می‌گویند «نفس آشکار» یا «فاشکه» زده است و معتقدند که هوا کم‌کم رو به خوبی می‌رود.
از روز ششم تا چهاردهم بهمن را «چارچارِ تُرک‌ها» گویند که مصادف با سی و ششم تا چهل و چهارم زمستان است و از روز بیستم بهمن به بعد (چهل روز پیش از عید)‌ را «چِلّه‌ی گربه‌ها» گویند و از چهارم تا دهم اسفند را «ننه دالو» گویند و معتقدند که پیرزنی به نام «دالو» به خاطر گرمی هوا شترهایش را که آبستن یا به اصطلاح محلی «اُسَن» نمی‌شده‌اند، پیش یکی از پیامبران می‌برد و از او می‌خواهد که از خداوند خواهش کند تا هوا سرد شود و شترها اُسَن شوند، به خاطر دعای پیامبر، هوا سرد می‌شود. گاهی در اصطلاح «سرمای پیرزن» هم می‌گویند و همچنین به «ننه سرما» نیز معروف است.
ماه اسفند را ماه «اختیارات» هم می‌گویند و مسافرت از این ماه به بعد مناسب است یعنی قبل از اسفند به خاطر سردی هوا و عدم امکانات گذشته مسافرین به علت سردی هوا خطرات زیادی را می‌بایست متحمل می‌شدند، لکن از اسفندماه به بعد مشکلات کمتری در راه پیش می‌آید.
در روزهای برفی، مراسم شیرین برف بردن مخفیانه به خانه اقوام و همسایگان و گول زدن دوستان و در نتیجه بردن شرط و تهیه آتش و مهمانی و سور دادن و سیاه کردن و پختن آش عمومیت دارد.
ریزش باران
ریزش باران‌های بهاری را «قنوش» گویند و معتقدند اگر قنوش سیزدهم یا هیجدهم به بیست و ششم و چهل و ششم و شصتم (شصته بارون)‌ اتفاق افتد برای زراعت مفید است. این قنوش‌ها به ترتیب عبارتند از:
سیزدهم، بیست و ششم فروردین و پنجم، چهاردهم، بیست و پنجم و نهم اردیبهشت.
به رگبار تند بهاری «رَش» گویند. از 29 خرداد تا سوم تیر را «اُفتو مَحَلَق» (=آفتاب مُعلق)‌ گویند و این شش روز را گرم‌ترین ایام سال می‌خوانند و کشاورزان سعی دارند، در این ایام به زراعت گندم آب ندهند زیرا به علت گرمای شدید، تعریق و تعرق زیاد شده و باعث خفگی محصول می‌گردد.
و نیز اعتقاد دارند که شیر گاوها در این شش روز کمتر شده و در مَشکه زنی، کره کمتری به دست می‌آید. هوای مرطوب و خفه کننده تابستانی را «شِلّه» (=هوای شرجی) می‌گویند.
از چهارم تیرماه باد خنک زده و از چهاردهم این باد خنک فاشکله می‌زند و پس از باد خنک هوا رو به خنکی می‌رود. بادها کم‌کم شروع به وزیدن می‌کنند و گلّه‌داران قوچ‌ها را از گلّه جدا می‌کنند.(2)
اصطلاحات مربوط به میزان بارندگی و پیش‌بینی باران در گلپایگان
- یَه نمی : بارانی که زمین را کمی مرطوب کند.
- سول‌گاز: سول به ناودان‌های چوبی گویند و سول‌گاز زمانی است که از پُشت بام‌های کاهگلی، باران به شدت ریخته شود.
- یه طاق رحمت: بارانی که حدود 6 ساعت ببارد.
- اُسالی: سالی که بارندگی فراوان باشد.
- آفتو خندیدن: اگر خورشید چند لحظه از زیر ابر بیرون آمده و دوباره زیر ابرها پنهان گردد، باور دارند که باران خواهد بارید.
- آغله بستن: اگر دور ماه هاله ببندد، باران خواهد آمد.
- آسمون کپ شدن: وقتی سرتاسر آسمان را ابر فراگیرد.
- آسمون واشدن: وقتی که آسمان از ابر پاک شده یا ابرها کم شوند.
- تیرکمون حسن حسین: رنگین کمان
- کِرومه: مه غلیظ
- نو و کُنِه کردن: وقتی که پس از مدتی بارندگی، باران متوقف شده و پس از آن دور ابرها آسمان را بپوشانند که بارندگی دوباره شروع خواهد د.
- پِشک هوا شکستن: تغییر هوا
- پِندوم کردن هوا: هوا گرم و مرطوب شدن.

-------------------
(1) پایان نامه لیسانس آقای دکتر محمد مسیبی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان
(2) همان – صفحه 70 و 71

این مطلب تاکنون 3476 بار دیده شده است.


نام و نام خانوادگي:
پست الکترونيک:
سايت يا وبلاگ:
متن پيام:
تصوير امنيتي:


27:15   22 اسفند 1391
علی
با سلام .دوست عزیزی که نوشتی نوروز را در ارتفاعات کوچری تجربه کنید فکر کنم چند وقتی است به کوچری نرفتین.چون نه رئدخانه ای در کار نه درختی.باید بی تعارف بگم خیلی بی صفا و زشت شده.اما هیچ کس نیست بگه که ایا این همه هزینه کردن و خراب کردن محیط طبیعی ایا ارزش دارد؟r /> گاپایگان به کوچریش معروف بود.اما الان حتی کوه هایش نیز خراب شده و تمام درختانش خشک.واقعا حیف بود.......... *********************** با تشکر از شما ، اگر چند کیلومتر جلو تر بروید قبل از عباس آباد و حتی خود عباس آباد همچنان زیبا و دلانگیز است عکسی را که مشاهده میکنید همین محلی است که آدرس دادیم / موفق باشید

آخاله در قبال تبلیغات هیچ مسئولیتی ندارد.


آب و هوا

پیام های کلی سایت

تماس با ما


كلیه حقوق برای پدید آورندگان 
.:: آخاله ::. محفوظ است. | طرح و اجرا : توحید نیكنامی   | به روز رسانی محتوایی : محمود نیكنامی  
 | .Copyright © 2003-2012 Akhale.ir. All Rights Reserved
|
 | Powered By Tohid Niknami | E-Mail :
Akhale . com @ gmail . com |