گروه سیاسی- دو روز پیش احمد توکلی و الیاس نادران، دو نماینده منتقد دولت که مفاسد اقتصادی را تعقیب می‌کنند بابت آنچه «رد صلاحیت دانه درشت‌ها» خوانده بودند، از شورای نگهبان تشکر کردند. دانه درشت‌ها عنوانی است که در چندسال گذشته بر مجرمان اقتصادی دارای پرونده‌های مالی با رقم‌های کلان و همچنین برخی از متهمان صاحب‌منصب اطلاق می‌شد. تلقی دو نماینده تهران از برخی افراد رد صلاحیت شده نیز همین موضوع بود.
در میان افرادی که درنهایت نتوانستند از سد شورای نگهبان عبور کنند و وارد رقابت انتخابات نهمین دوره مجلس شورای اسلامی شوند، نام‌هایی به چشم می‌خورد که به لحاظ شهرت و یا مدت زمان طولانی حضور در مناصبی چون نمایندگی مجلس، می‌توانند عنوان «دانه درشت» را داشته باشند. آن چنان که رئیس ستاد انتخابات کشور می‌گوید: در جریان بررسی صلاحیت داوطلبان شرکت در انتخابات نهمین دوره مجلس شورای اسلامی، ‌صلاحیت 35 نماینده کنونی مجلس تایید نشد. روز گذشته، سخنگوی شورای نگهبان درآخرین مرحله بررسی صلاحیت نامزدهای انتخابات اعلام کرد که ‌در بررسی‌های نهایی انجام شده در مورد نامزدها، صلاحیت نفر به تایید رسید. عباسعلی کدخدایی در گفت‌و‌گو با ایلنا، با تاکید بر اینکه این میزان شامل درصد از نامزد‌های ثبت‌نام شده طبق آمار نهایی وزارت کشور است، افزود: کمتر از نفر نیز در بررسی‌ها رد صلاحیت شده‌اند. کدخدایی افزود: اواخر ساعات اداری روز دوشنبه، اسامی این افراد به وزارت کشور اعلام شد و وزارت کشور نیز روز سه‌شنبه نتایج را به داوطلبان اعلام می‌کند. موضوعی که روز گذشته به انجام رسید. کدخدایی افزود: بعد از اتمام بررسی صلاحیت‌ها و اعلام نظر به افراد، فرصت تبلیغات انتخاباتی آغاز می‌شود. گزارش زیر نگاهی است به سیر بررسی صلاحیت نامزدهای ورود به مجلس نهم از ابتدا تا روز گذشته:
انتقاد از ردصلاحیت‌های اولیه
در مرحله‌ای که هیات‌های اجرایی صلاحیت‌ها را بررسی می‌کرد و بررسی صلاحیت نامزدها هنوز به خود شورای نگهبان نرسیده بود، چهره‌هایی مثل احمد توکلی که صلاحیتش هم تائید شده بود، به حمایت از ردصلاحیت شده‌های ملتزم به اسلام و ولایت فقیه برخاست و تذکر داد که چطور برخی از دینداران و چهره‌هایی که وفاداریشان به انقلاب مشخص است را با این ادعا ردصلاحیت کرده‌اند؟ برخی مثل علی مطهری هم نامه‌ای به وزارت کشور نوشتند و شهادتین را به زبان آوردند و در رد آنچه که بدان دلیل صلاحیتشان رد شده بود، نوشتند: عدم اعتقاد به اسلام! این دلیل وارد نیست زیرا: اشهد ان لا اله الّا‌الله و اشهد ان محمدا رسول‌الله و اشهد ان علیا ولی‌الله. برخی هم مثل شیخ قدرت علیخانی که به دلیل عدم التزام به ولایت فقیه صلاحیتش رد شده بود، رویه‌ای تندتر در پیش گرفته و از تریبون مجلس فریاد زد که واقعا خجالت نکشیدند که چنین اتهامی به من زدند؟ بعد از ابوترابیفرد،صادقترین و خدوم‌ترین چهره در قزوین که پایبند به خط امام و رهبری است، من هستم! رهبری نظام کتبا از من تشکر کردهاند. من نماینده مستقیم رهبری در جهاد قزوین بودم، بی هیچ واسطهای حدود ده سال هم نماینده امام در امور مختلف بودم.
تشکیل کمیته سه‌نفره
این چنین رویکردی باعث شد تا علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی کمیته‌ای سه‌نفره را مامور رایزنی با وزارت کشور و شورای نگهبان برای بررسی موضوع رد صلاحیت نمایندگان فعلی مجلس کرد. به گزارش مهر، در مرحله بعد که نوبت به اعتراض‌ها رسید و نامزدها به دفاتر شورای نگهبان رفتند تا از نتایج اولیه شکایت کنند، ورق تا حدودی برگشت. شورای نگهبان معیارهای حداقلی را برای تائید صلاحیت نامزدها در نظر گرفته بود تا جایی که داریوش قنبری، دبیر فراکسیون اقلیت مجلس لب به تشکر از این شورا گشود اما با این وجود، تیغ این شورا به زعم احمد توکلی و الیاس نادران، پر دانه درشت‌های مجلس را گرفت. آنها گفته بودند که شورای نگهبان برای اولین بار بدون تعارف، دانه درشت‌هایی را از خود مجلس حذف و آنها را رد صلاحیت کرد که در شرایط عادی کسی جرات نمی‌کرد که بگوید: این افراد مسائلی دارند که صلاحیت ورود به مجلس را ندارند.
رد صلاحیت نامداران
از بین 261 نماینده این دوره که برای انتخابات ثبت‌نام کرده بودند به روایتی 33 و به روایتی دیگر 38 نفر نتوانستند از این شورا مجوز شرکت در انتخابات مجلس نهم را بگیرند. نام‌های مختلفی در رسانه‌ها ذکر شد که صلاحیتشان در شورا رد شده‌است و به تبع آن واکنش‌های مختلفی هم دیده شد. مشهورترینشان شهاب‌الدین صدر، نایب رئیس فعلی مجلس بود که نه در فهرست جبهه متحد قرار گرفته و نه به فهرست جبهه پایداری رفته بود. او خود جبهه بصیرت و بیداری اسلامی را با سر و صدا راه انداخته و با ارسال انبوه پیامک‌ها به طیف گسترده‌ای از مشترکان همراه اول، جبهه‌اش را معرفی کرده بود. وقتی هم شایعه رد صلاحیتش منتشر شد، پیامک زدند که «و مکروا و مکرالله و الله خیر الماکرین! رسانه‌هایی را که خبر کذب رد صلاحیت دکتر صدر را با هدف تخریب شخصیت ایشان منتشر کردند، پیگیری قضائی و امنیتی می‌کنیم». بماند اینکه شهاب‌الدین صدر بعدها گفت که منتظر تائید صلاحیتش در شورای نگهبان است و احمد توکلی طی سخنانی در چهارمین نشست شورای عمومی دفتر تحکیم وحدت و در پاسخ به سؤال یکی از دانشجویان در خصوص ردصلاحیت برخی افراد برای شرکت در انتخابات، بدون نام بردن از شهاب‌الدین صدر و حجت‌الاسلام علوی، گفت: شورای نگهبان در این دوره، نایب رئیس مجلس و عضو مجلس خبرگان و نماینده مجالس قبلی را رد صلاحیت کرده‌است. صدر تنها نامزدی نبود که سرلیست یک جبهه (جبهه بصیرت و بیداری اسلامی) قرار می‌گرفت و خبر رد صلاحیتش در رسانه‌ها منتشر می‌شد. همزمان با انتشار خبر رد صلاحیت شهاب‌الدین صدر، خبری مبنی بر رد صلاحیت حجت‌الاسلام سیدمحمود علوی سرلیست جبهه ایستادگی هم منتشر شد. او عضو مجلس خبرگان است. دبیر کل جبهه ایستادگی انقلاب اسلامی دراین باره گفته‌است: رای نهایی شورای نگهبان در ارتباط با رد یا تأیید صلاحیت حجت‌الاسلام علوی مورد احترام بوده و جبهه ایستادگی این نظر را فصل‌الخطاب می‌داند. همان زمان نامی هم از حمید رسایی، عضو شورای مرکزی جبهه پایداری برده شد که گفته بود: صلاحیتش در سایت‌ها رد شده‌است نه از سوی شورای نگهبان. حجت‌الاسلام ابراهیم نکونام، رئیس کمیسیون اصل 90 مجلس نیز از جمله افراد مشهوری بود که نامش در این مورد به گوش می‌رسید. یک روز قبل از آنکه خبر رد صلاحیت نکونام منتشر شود ایرنا خبری مبنی بر انصراف نکونام از حضور در انتخابات منتشر کرد. فردای آن روز وقتی خبر رد صلاحیت نکونام دهان به دهان می‌چرخید، دفتراین نماینده مردم گلپایگان مجبور شد متن نامه تائید صلاحیتش را در سایت‌ها منتشر کند و گوشزد کند که آقای نکونام در پی بیماری قلبی، رسماً انصراف خود را در مورخه 16/11/90 تقدیم شورای محترم نگهبان نموده‌اند اما سیدحاجی موحد دیگر عضو کمیسیون اصل 90 واکنشی به خبر رد صلاحیتش نشان نداد. محمود احمدی بیغش عضو کمیسیون امنیت ملی که او را بیشتر با وعده‌هایش برای سفر به مصر و حمایت از مردم غزه می‌شناسند از چهره‌هایی است که گفته می‌شود رد صلاحیت شده‌است. فاطمه آجرلو، نماینده مردم کرج هم صحبتی درباره خبر رد صلاحیتش نکرده‌است. نام سلیمان جعفرزاده، رئیس سه سال اول کمیسیون اجتماعی مجلس هم در این لیست آمده‌است. علی کریمی فیروزجایی و سیدعماد حسینی، نماینده قروه از نماینده‌های کنونی مجلس هستند که گمانه‌ها از رد صلاحیت آنها خبر می‌دهد. عبدالرضا مرادی، نماینده ممسنی هم گفته بود که به استناد بند یک ماده 28 قانون اساسی از سوی شورای نگهبان رد صلاحیت شده‌است. نام اقبال محمدی، جلال محمودزاده، امین شعبانی، داوود محمدجانی، محمد حسن دوگانی، رضا رحمانی، سیدمهدی صادق را هم به فهرست نماینده‌هایی اضافه کنید که خبر رد صلاحیتشان با تائید و تکذیبشان همراه نبوده‌است. دیروز و در آخرین روز ماراتن بررسی صلاحیت‌ها عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان اعلام کرد که 3444 داوطلب نمایندگی نهمین دوره مجلس شورای اسلامی توسط شورای نگهبان تایید صلاحیت و 1200 نفر تایید نشدند. این اما پایان کار نیست. برخی نمایندگان مجلس شورای اسلامی گفته اند که در بررسی اعتبارنامه نمایندگان نیز مته به خشخاش خواهند گذاشت.