5225 سال پس از هبوط آدم توسط همای چهر آزاد، دختر بهمن کیانی‌پور اسفندیار رویین‌تن ساخته شد و نام آن را چهرآزادگان و یا گلبادگان نامید، اما هم زمان با اواسط حکومت سلسه هخامنشی کاربری آن به پادگان تغیر یافت و بر همین مبنا عده‌ای معتقدند نام اولیه این شهر گردپاذگان بوده و عده‌ای دیگر آن را گردپادگان به معنای کوهپایه می‌دانند.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) منطقه اصفهان در گلپایگان، این شهرستان در دوران بعد از اسلام از مناطق آباد و معتبر کشور بود، اما این شهر اوج آبادانی را در زمان سلجوقیان به خود می‌بیند و هنوز نیز آثار تاریخی متعددی را از آن زمان هم‌چون مناره، بازار و مسجد جامع در دل خود جای داده است.

این تنها بخش کوچکی از مواردی است که گلپایگان، این شهر سرد و گرم چشیده روزگار در طول ادوار مختلف به خود دیده است و هرچه بر سن تاریخی آن افزوده می‌شود عجایب زیادی را از دل خود می‌شکافد و در معرض دید همگان قرار می‌دهد.

کتیبه‌های تاریخی، حمام‌ها، گنبدها و... تعدادی از آثار تاریخی این شهرستان است که تعداد زیادی از آنها به دلیل در معرض دید بودن، همه از آن اطلاع دارند و شاید به جز آنچه که تا به امروز از تاریخ طولانی این خطه به دست آمده موارد دیگری باشد که سال‌های بعد رخ خود را بر همگان نشان دهد.

اما آنچه که امروز تا حدودی اهمیت پیدا کرده سنگ نگاره‌های تاریخی منطقه "کوچری" است که به دلیل سد سازی در این قسمت از گلپایگان حدود 600 سنگ نگاره زیر آب خواهد رفت و نمی‌توان برای نجات آنها کاری کرد و زیر آب، خاک خواهند شد.

می‌گویند "هر دم از این باغ بری می‌رسد/ تازه تر از تازه‌تری می‌رسد" این حکایت منطقه "کوچری" گلپایگان است که تا به امروز تصور می‌شد سنگ نگاره‌ها، این دست نبشته‌های تاریخی و با ارزش، قدمت چند هزار ساله این خطه را به ناچار با خود به زیر آب می‌برند و نفس آن را می‌گیرند، اما اکنون صحبت از محوطه‌هایی تاریخی است، محوطه‌هایی که تعداد آنها به عدد 57 عدد می‌رسد و دو مورد از آنها خاطرات تاریخی دیرینه و هر آنچه را که با چشم دل از این خطه به خود دیده‌اند به داخل سدی خواهند برد که می‌خواهد با آب سرشاخه‌های دز، کام مردمان قم را شیرین کند.

پسندیده بود پیش از انجام امور مطالعاتی برای احداث این سد، قدمت تاریخی این منطقه مشخص می‌شد، زیرا قطعا مسئولان وقت اگر با چنین تاریخ عظیمی در این خطه مواجه می‌شدند مسیر دیگری برای شیرینی کام مردمان قم انتخاب می‌کردند، راهی را که هم بتوان قم را از آب شیرین سیراب کرد و هم این‌که تاریخ مردمان یک خطه این گونه از بین نرود، چرا که می‌دانیم همواره این تاریخ بوده است که چراغی برای راه آیندگان محسوب می‌شود و چه دردآور است لحظاتی که مردمان یک منطقه شاهد از بین رفتن قسمتی از تاریخ زادگاه مادری خود باشند و کاری جز نگاه کردن و آه حسرت از سینه بیرون دادن از دست‌شان برنیاید.

به گزارش ایسنا؛ با وجود آثار تاریخی و میراثی متعدد شهرستان، نمایندگی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گلپایگان، بودجه کمتری نسبت به یک اداره در اختیار دارد، اما اگر مسئولان مربوطه زودتر از این گوشه چشمی به این شهرستان داشتند و در زمان مطالعات احداث سد کوچری میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان فعال بود، امیدوارانه‌تر به حفظ آثار تاریخی این منطقه می‌توانستیم نگاه کنیم.

اکنون نیز به دنبال کشف محوطه‌های تاریخی در منطقه کوچری گلپایگان، یک استاد تاریخ دانشگاه اصفهان به خبرنگار ایسنا گفت: منطقه کوچری در گلپایگان از مناطق قدیمی و غنی است که دارای شکارگاه‌های خوب و آب فراوانی بوده است و آثار هنری صخره‌ای موجود در این منطقه به هفت هزار سال پیش برمی‌گردد.

مسعود کثیری افزود: با انجام کاوش‌هایی در این مدت، مشخص شد که آثار باستانی زیادی در این منطقه بوده که به دوران قبل از اسلام خصوصا هزاره‌های اول قبل از میلاد و برخی هم به دوران اسلامی برمی‌گردد که کاوش این موارد می‌تواند در جذب گردشگر مفید و یک تحول اساسی در اقتصاد منطقه به وجود بیاورد.

این استاد دانشگاه اضافه کرد: نوع دفن اسکلت‌ها و معابری که کشف شده است نشان می‌دهد که این محوطه قطعا مربوط به دوران قبل از اسلام و احتمالا متعلق به کسانی بوده است که اعتقاد به آئین میترائیسم داشتند، هم چنین شواهدی از جمله این‌که اسکلت‌ها به سمت خورشید دفن شده‌اند و این‌که کنار اسکلت‌ها ظرف و تعدادی از وسایل ابتدایی زندگی وجود دارد خود نشان از آئین میترائیسم است.

کثیری خاطرنشان کرد: نوع اسکلت‌ها، نوع دفن و اندازه جسد نشان می‌دهد که این اجساد قطعا متعلق به نژاد آریایی بودند، هم‌چنین با توجه به طول استخوان ران، نوع جمجمه و ... می‌توان فهمید که دارای هیکل‌های قوی و بزرگی بودند‌.

وی ادامه داد: این اجساد متعلق به مهاجران آریایی ابتدایی بودند که وارد ایران شدند، قبل از این‌که نسل ایرانی‌ها با نژاد سامی مخلوط شود و هیکل و جثه امروزی به وجود آید. اجساد متعلق به اشکانیان است که از نژادهای خالص آریایی محسوب می‌شود.

این استاد دانشگاه اصفهان گفت: یکسری مواد مذاب در این منطقه نیز وجود دارد که نشان می‌دهد این افراد در این منطقه دارای کوره ذوب بودند و علاوه بر برخورداری از دانش ذوب فلزات صنایع فلزی تولید می‌کردند.

هم‌چنین مسئول نمایندگی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان گلپایگان گفت: شروع پروژه سد کوچری در سال 1384 زده شد، اما بهتر بود که در همان دوره مطالعات فرهنگی، کاوش، باستان شناسی و مردم شناسی آن انجام می‌شد.

مهدی نوبخت ادامه داد: از سال 89 مکاتباتی را با آب منطقه‌ای تهران برای کاوش این منطقه انجام دادیم و آب منطقه‌ای تهران اعلام کرد برای این کار بودجه‌ای اختصاص داده نشده و برای پذیرفتن این مسئولیت سرباز زدند، اما نهایتا در سال 1390 اقدامات به نتیجه خوبی رسید.

وی خاطرنشان کرد: تیم باستان شناسی از ابتدای تاج سد مخزنی کوچری تا ورودی آب از روستای عباس آباد را مورد بررسی قرار دارد و به 500 صفحه نتایج مطالعاتی دست پیدا کردند و عملیات کاوش آن نیز از اوایل مهر ماه سال جاری تاکنون به طول انجامید که ثمره آن شناسایی 57 محوطه تاریخی است.

مسئول نمایندگی میراث فرهنگی شهرستان افزود: 14 محوطه باستانی دارای تپه و گورستان است که از این تعداد دو مورد بعد از آبگیری کامل سد، به زیر آب خواهند رفت. در محوطه 103 و 104 کد گذاری شده مطالعات باستان شناسی، یک سکونتگاه موقت عشایری، یک گورستان مربوط به دوره اشکانیان و چهار قبر چهار چینه‌ای سنگی و دو گور خمره‌ای که دارای اسکلت و استخوان است، کشف و شناسایی شد.

نوبخت اضافه کرد: 9 ظرف سفالی شامل یک سبو، دو ابریق، تنگ آویز، لیوان، پیاله و کاسه که متعلق به 2500 سال پیش است در کنار اجساد دفن شده بود، زیرا در آن زمان افراد معتقد بودند باید وسایل ابتدایی زندگی را همراه با مردگان دفن کنند تا بتوانند به زندگی پس از مرگ ادامه دهند.

گزارش از: فاطمه عبدلی، خبرنگار ایسنا در گلپایگان